NU+ | Snapchat geeft ongefilterd inkijkje in levens van inwoners Gaza

Snapchat wordt vaak geassocieerd met eenmalig te openen foto’s met grappige filters, maar je kunt ook zien wat mensen wereldwijd bezighoudt. Foto’s van over de hele wereld vind je in de zogenaamde ‘heat map’, een wereldkaart met gloeiende cirkels die aanduiden waar foto’s en video’s zijn opgenomen.

In Gaza-Stad leggen mensen de situatie meestal vast vanaf hun balkon en vanuit woonkamers. Soms gaan ze de straat op: een inwoner loopt filmend langs ingestorte gebouwen, je ziet de eigendommen van bewoners zelfs nog liggen. In verschillende video’s zijn schoten te horen, ook zien we mensen die onder het bloed zitten, jonge kinderen die huilen en mensen die wachten op hulp.

De foto’s en video’s die op de Snapchat-kaart verschijnen, blijven maar voor een beperkte tijd staan. Daarmee onderscheidt het bedrijf zich van andere sociale media. Op Instagram en Facebook is het een stuk lastiger om content te vinden die in de omgeving van Gaza gemaakt is. In die apps wordt gebruik gemaakt van hashtags en kunnen gebruikers achteraf een locatie kiezen.

“Wat je te zien krijgt zijn hele verse berichten, het is eigenlijk een nieuwe vorm van burgerjournalistiek”, zegt Richard Rogers, hoogleraar nieuwe media en digitale cultuur aan de Universiteit van Amsterdam. De inwoners laten vanuit hun oogpunt zien wat er in het gebied gebeurt. “Die beelden zijn heel schaars, omdat internationale journalisten zelf niet naar binnen kunnen.”

De Snapchat-gebruikers vertellen hun verhalen vanuit de ‘ik vorm’: dit is wat ik meemaak, jij mag meekijken. “Het is een van de weinige manieren om bij de buitenwereld betrokken te blijven”, vertelt Rogers.

Snapchat zelf ziet sinds het begin van de oorlog een lichte stijging in het aantal mensen dat kijkt naar de verhalen in Gaza en Israël. Ook ziet de dienst een stijging in het aantal berichten dat geplaatst wordt. Ze kunnen hier geen cijfers van delen.

Dat we kunnen meekijken naar de gebeurtenissen in oorlogsgebieden is niet altijd gebruikelijk. Sinds maart 2022 kunnen we bijvoorbeeld geen foto’s en video’s meer zien van mensen in Oekraïne. De functie is voor de veiligheid van inwoners uitgezet door Snapchat. De map laat namelijk zien op welke plekken er veel mensen aanwezig zijn.

Snapchat geeft aan de kaart in Gaza live te houden omdat het bedrijf vindt dat het cruciaal is om de gebruikers hun perspectieven en ervaringen te kunnen laten delen.

De geplaatste foto’s en video’s worden door Snapchat in de gaten gehouden. Als er beelden geplaatst worden die desinformatie bevatten, niet authentiek of te gewelddadig zijn, dan worden deze verwijderd.