Dilemma bij repareren iPhone-scherm: of duur, of gedoe

Mensen met een iPhone kunnen voor een reparatie ervan terecht bij Apple zelf. Of bij onafhankelijke reparateurs, die zich kunnen aanmelden bij Apple en zo toegang krijgen tot officiële Apple-onderdelen. Voor een nieuw scherm van de iPhone 14 betaal je minstens 300 euro, terwijl de geschatte inruilwaarde van hetzelfde model volgens Apple rond de 500 euro ligt. 

Een derde optie, de gsm-winkel die niet met officiële onderdelen van Apple werkt, lijkt dan aantrekkelijker. De prijzen voor een nieuw scherm liggen daar gemiddeld 100 euro lager. Maar die optie brengt wel wat haken en ogen met zich mee.

Sinds de iPhone X uitkwam in 2017 zijn er steeds meer iPhones die waarschuwingsmeldingen vertonen nadat er onderdelen zijn vervangen door zo’n derde partij.

‘Part-Pairing’

Dit fenomeen wordt ook wel ‘part-pairing’ genoemd en is een softwareprobleem: nieuwe iPhones zijn zo gecodeerd dat ze onderdelen herkennen aan de hand van serienummers.

Wanneer deze vervangen worden door nieuwe onderdelen, van hetzelfde iPhone-model maar zonder het juiste serienummer, dan vallen functies soms uit.

Stop bijvoorbeeld een batterij zonder het juiste serienummer in een iPhone en het toestel zal nog wel werken, maar de exacte conditie van de batterij is niet meer te controleren. Ook bij het vervangen van schermen, camera’s en Face-ID ontstaan er problemen.

“Apple heeft een geslotener systeem dan Android (het besturingssysteem van onder andere Samsung, Google, LG en Sony), dat een meer open model heeft. Als consument heb je daardoor minder controle over een product dat je gekocht hebt, je blijft afhankelijk van de fabrikant”, aldus Inge Graef, hoofddocent mededingingsrecht aan de Universiteit van Tilburg.

Andere fabrikanten

Samsung bijvoorbeeld heeft in Nederland sinds 2021 al een zelfservice-reparatie beschikbaar voor hun Galaxy S20 en S21 smartphones waarmee klanten zelf aan de slag kunnen om hun apparaten te herstellen. Apple heeft ook zo’n zelfservice, maar biedt die nog niet in Nederland aan. 

Open systemen

“Het is een balans tussen hoe open systemen zijn om onafhankelijke reparateurs een kans te geven en de controle die fabrikanten willen behouden om producten voor consumenten goed te laten werken”, legt Graef uit.

Apple geeft de onafhankelijke reparateurs een kans om zich aan te sluiten bij reparatieprogramma, maar dat moet dan wel met hún onderdelen. Alternatieve of tweedehands onderdelen, ook als ze uit een iPhone komen, kunnen door ‘part-pairing’ vaak niet opnieuw gebruikt worden zonder meldingen of mankementen.

Vrije keuze

Daarmee sta je als bezitter van een dure iPhone voor een dilemma. Een opknapbeurt bij de onafhankelijke reparateur kan zorgen voor twijfels, want zij maken geen gebruik van aangeschafte onderdelen van Apple.

Maar voor het vervangen van je scherm via de officiële Apple-routes ben je ruim 100 euro meer kwijt en dus eigenlijk een dief van je eigen portemonnee. En als je 1000 euro neerlegt voor een iPhone 15 pro, is het dan niet logischer dat je zelf mag bepalen wat voor batterij of scherm daarin gaat?

“Wij vinden het een slechte zaak. Jij bent de baas van je eigen toestel, daar zou de fabrikant niet tussen moeten komen. En daarom pleiten wij als Consumentenbond ook voor een zo uitgebreid mogelijke Right to Repair-wet”, laat de Consumentenbond weten.

‘Right to Repair’ wet

Die Right to Repair wet – het recht op reparatie – leek ook een goede oplossing voor het probleem te zijn. In dit voorstel, goedgekeurd door de Europese Commissie in maart 2023, staat dat consumenten ook buiten de wettelijke garantieperiode (minstens twee jaar) meer hulp moeten krijgen van de fabrikant met de reparatie van hun apparaat.

Maar, omdat het nog een voorstel is, is het onduidelijk hoeveel keuzevrijheid die wet nou echt gaat geven, zegt Graef.

Data Act

Wat ook een oplossing zou kunnen zijn, is de Data Act, waar de raad en het parlement van de EU in juni akkoord mee zijn gegaan. “Dat creëert een recht voor de consument op toegang tot je eigen data. Op dit moment zijn het namelijk veelal de fabrikanten die volledige controle hebben over jouw data”, licht Graef toe.

Omdat ‘part-pairing’ in principe een softwareprobleem is met serienummers, heeft de reparateur toegang nodig tot die software, en dus de data van een smartphone, om het probleem zo goed mogelijk te verhelpen.

De Right to Repair wet en de Data Act zijn allebei nog niet in werking gesteld. Je zal dus nog even moeten wachten voordat je probleemloos kan kiezen wat voor scherm of batterij er in jouw iPhone gaat.

Reactie van Apple

Apple is benaderd voor een reactie, maar heeft hier nog niet op gereageerd. In eerdere berichten benadrukt het bedrijf dat ze het consumentenrecht op repareren steunt en daarom ook programma’s heeft rondom zelfservice reparatie en het erkennen van onafhankelijke reparateurs.